ΟΙ ΑΠΕΙΛΕΣ. Τα αμερικανικά αδιέξοδα, το Ισραήλ και οι αυταπάτες για τον Ομπάμα.

Ένα επίκαιρο βιβλίο του ΓΙΑΝΝΗ ΛΟΥΛΗ που φωτίζει όσα συμβαίνουν στη γειτονιά μας και μας αφορούν.

Βιβλιοπαρουσίαση από το περιοδικό Νομικός Κόσμος

Οι πρόσφατες εξελίξεις στη Μέση Ανατολή είναι δραματικές. Καταρρέουν πολυετείς δικτατορίες. Ειδικά η κατάρρευση του καθεστώτος Μουμπάρακ στην Αίγυπτο, αλλάζει όλες τις ισορροπίες. Ο Μουμπάρακ ήταν ο πιστότερος και ισχυρότερος σύμμαχος των ΗΠΑ στην περιοχή. Μέσω του Μουμπάρακ η Αμερική είχε δημιουργήσει μια ασπίδα ασφαλείας για τα δικά της συμφέροντα και εκείνα του Ισραήλ. Χάρη στον Μουμπάρακ, απέκλεισε τη Γάζα και περικύκλωσε με ένα απάνθρωπο εμπάργκο τους Παλαιστίνιους που ζουν εκεί και στερούνται τα στοιχειώδη. Η.Π.Α., Ισραήλ και το καθεστώς Μουμπάρακ επιδίωκαν να καταστρέψουν την μόνη αντιστασιακή οργάνωση (τη Χαμάς) που μάχεται για τα δίκαια των Παλαιστινίων. Το καθεστώς αντικατέστησε το καθεστώς του Σάχη, ως βασικού «χωροφύλακα» στη Μέση Ανατολή.

Για να γίνει καλύτερα κατανοητή η έκρηξη οργής των Αράβων που επιχειρούν να ανατρέψουν πολυετείς φιλοαμερικανικές (κατά κύριο λόγο) δικτατορίες, το τελευταίο βιβλίο του Γιάννη Λούλη, που δημοσιεύθηκε λίγο πριν τα πρόσφατα γεγονότα, προσφέρει την πιο καθαρή ερμηνεία. Το βιβλίο αναλύει ένα σημαντικό θέμα: Την αμερικανική πολιτική από την δεκαετία του 1950 μέχρι πολύ πρόσφατα στον πιο εκρηκτικό χώρο του πλανήτη. Άλλωστε στον επίλογο του προειδοποιεί πως η Μέση Ανατολή και ειδικά η Αίγυπτος, βρίσκεται στα πρόθυρα έκρηξης. Σημειώνοντας επίσης προφητικά πως «η Αμερικανική πολιτική στο μουσουλμανικό κόσμο είναι επικίνδυνη διότι εκκολάπτει λαϊκές εκρήξεις, ανάλογες με εκείνη στο Ιράν του Σάχη» (σελ. 479).

Ο Γιάννης Λούλης, ως αναλυτής, αρθρογράφος και συγγραφέας πολλών βιβλίων, είναι γνωστός κυρίως από τις προσεγγίσεις του που αφορούν την Ελληνική πολιτική σκηνή. Ως ομογενής από την Αλεξάνδρεια, όπου γεννήθηκε και μεγάλωσε, είναι ένας από τους λίγους Έλληνες μελετητές της πολιτικής στο χώρο της Μέσης Ανατολής. Προηγήθηκαν λοιπόν άλλα δυο βιβλία του, τα: Η Επικίνδυνη Υπερδύναμη: Η Αμερική του Bush και ο πόλεμος στο Ιράκ καθώς και το NoHappyEnd: Η πολιτική Bush σύμμαχος του Μπιν Λάντεν.

Ο Γιάννης Λούλης επισημαίνει πως η σύγκρουση της Αμερικής με τον ισλαμικό εθνικισμό ξεκινά την δεκαετία του 1950, όταν οι Αμερικανοί ανέτρεψαν την δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση του Ιράν του Μωχάμεντ Μοσσάντεκ και επέβαλλαν τη δικτατορία του Σάχη. Από τότε η αμερικανική υπερδύναμη είχε ως κεντρικό στόχο τον έλεγχο, των πετρελαίων της Μέσης Ανατολής. Στην προσπάθεια της αυτή ήρθε σε μετωπική σύγκρουση με τον Αραβικό εθνικισμό, ηγέτης του οποίου ήταν ο Αιγύπτιος Γκαμάλ Αμπτέλ Νάσσερ. Ταυτόχρονα (και ο Λούλης το αναλύει διεξοδικά) η Αμερική μετατράπηκε σε «προσωπική υπερδύναμη» του Ισραήλ. Υπηρέτησε έτσι τα συμφέροντα του Ισραήλ εις βάρος των Αράβων, και σε αντάλλαγμα το Ισραήλ υπηρέτησε τα συμφέροντα της υπερδύναμης.

Όπως εξηγεί το βιβλίο, αυτή η τυφλή στήριξη στο Ισραήλ έσπρωξε το τελευταίο στα άκρα. Η άκρα εθνικιστική δεξιά, από τον Σαρόν στον Νετανιάχου κυριάρχησε στο Ισραήλ. Με βίαιες αντιδράσεις και εισβολές (τρεις φορές στο Λίβανο), το Ισραήλ αποσταθεροποίησε όλη την περιοχή. Επίσης, στη μετά-Νάσσερ εποχή, οι Αμερικάνοι στήριξαν πειθήνιους δικτάτορες από τον Σαντάτ ως τον Μουμπάρακ στην Αίγυπτο, που υπάκουαν στις βουλήσεις της Ουάσιγκτον.

Με την Αίγυπτο ευνουχισμένη , το Παλαιστινιακό, ως πηγή οργής και ταπείνωσης για τους Άραβες και για όλους τους μουσουλμάνους, αυτό δεν ήταν δυνατό να λυθεί διότι το Ισραήλ ένοιωθε πανίσχυρο και ανεξέλεγκτο. Το αποτέλεσμα ήταν προδιαγεγραμμένο: Ο κοσμικός (μη θρησκευτικός) Αραβικός εθνικισμός (μετά την ήττα του 1967) υποκαταστάθηκε από τον Ισλαμικό εθνικισμό, το λεγόμενο «πολιτικό Ισλάμ». Ενώ ως ακραίο παρακλάδι του πολιτικού Ισλάμ, ξεπήδησε η ισλαμική τρομοκρατία που έπληξε την ίδια την Αμερική την 11^η Σεπτεμβρίου.

Το βιβλίο ξεκινά με μια από τις πιο ολοκληρωμένες αναλύσεις της επεκτατικής φύσης της αμερικανικής υπερδύναμης, που συνδυάζει τη βία με τον μεσσιανισμό. Περνάει στη φάση της σύγκρουσης με τον Αραβικό εθνικισμό και της ολοκληρωτικής ενίσχυσης του Ισραήλ, που βοηθήθηκε σιωπηρά να αποκτήσει πυρηνικά όπλα. Ο Γιάννης Λούλης παρουσιάζει ίσως την πιο ολοκληρωμένη ανάλυση της επιρροής του λεγόμενου φιλο-Ισραηλινού λόμπυ στο Αμερικανικό Κογκρέσο. Δείχνει πως ο ένας Αμερικανός Πρόεδρος μετά τον άλλο, ή αγκάλιασαν το λόμπυ αυτό ή αναγκάσθηκαν να υποταγούν στις βουλήσεις του. Το ενδιαφέρον μάλιστα είναι ότι αποδεικνύει την πραγματικότητα αυτή μέσα από πλήθος Αμερικανικών πηγών. Χαρακτηριστική είναι εδώ η περίπτωση του ίδιου του Ομπάμα. Επίσης υπογραμμίζει πως οι Αμερικανοί και η Δύση κατέφευγαν σε πραξικοπήματα όταν πραγματοποιούντο (λίγες) ελεύθερες εκλογές στη Μέση Ανατολή και αυτές έφερναν στην εξουσία εκπροσώπους του πολιτικού Ισλάμ, από την Αλγερία, έως τις εκλογές στην Παλαιστίνη, με τη νίκη της Χαμάς. Αναλύει γιατί βράζει όλος ο μουσουλμανικός κόσμος από οργή και ταπεινώσεις δεκαετιών. Εξηγεί γιατί η Αμερική συνάντησε και συναντάει σκληρή αντίσταση από το Ιράκ στο Αφγανιστάν όπου έκανε άφρονες εισβολές.

Στον επίλογο του, ο Λούλης τονίζει ότι για να αποφευχθούν τα χειρότερα, η αμερικανική υπερδύναμη, που επί Ομπάμα συνεχίζει ουσιαστικά την πολιτική Μπους, θα πρέπει να αποφύγει μια επίθεση κατά του Ιράν, να αποχωρήσει από το Αφγανιστάν, να πιέσει σκληρά το Ισραήλ να κάνει συμβιβασμούς για να λυθεί το Παλαιστινιακό και να στηρίξει τον δημοκρατικό μετασχηματισμό της Μέσης Ανατολής. Όπου γίνουν ελεύθερες εκλογές πλέον είναι βέβαιο πως θα προκύψουν κυβερνήσεις με επιρροή των μετριοπαθών ισλαμιστών (τύπου Τουρκίας). Αυτός είναι άλλωστε ο μόνος δρόμος για να απομονωθούν ακραίοι ισλαμιστές (τύπου Μπιν Λάντεν).

Οι Αραβικές μάζες αρχίζουν να γκρεμίζουν δικτάτορες διεφθαρμένους και στυγνούς, που ήσαν υποτακτικοί των Αμερικανών. Οι Αμερικάνοι και οι Ευρωπαίοι τρέχουν πίσω από τις εξελίξεις. Τώρα (υποκριτικά) εμφανίζονται ως «δημοκράτες», ενώ επί δεκαετίες στήριζαν αυταρχικά καθεστώτα. Αμερική και Δύση προσπαθούν να προσεταιρισθούν τις νέες δυνάμεις που ξεπηδούν στον Αραβικό κόσμο. Όμως μια σελίδα έχει γυρίσει. Όσα καθεστώτα πάρουν το δρόμο της δημοκρατίας θα προτάξουν τα συμφέροντα των χωρών τους. Όχι εκείνα των Αμερικανών. Ταυτόχρονα τα καθεστώτα αυτά θα στηρίξουν τους Παλαιστινίους. Με δυο λόγια οι παλιές ισορροπίες που εδραίωναν το βίαιο έλεγχο των Αμερικανών στη περιοχή και την ανεξέλεγκτη αυθαιρεσία του Ισραήλ, παίρνουν τέλος.

Αυτή τη δυναμική φωτίζει το διεισδυτικό, συγκροτημένο και τολμηρό βιβλίο του Γιάννη Λούλη.